به نقل از «فرارو»

در استفاده از هوش مصنوعی اخلاق را رعایت کنید

تاریخ انتشار: ۱۶ اسفند ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۸۹۵۳۵۳

در عصر دیجیتال کنونی، نوآوری‌هایی مانند هوش مصنوعی به شدت فضای کسب و کار را دگرگون کرده است. در هر گروه و فضایی می‌توانید افراد فراوانی را مشاهده کنید که در حال صحبت درباره قابلیت‌های چنین فناوری‌هایی هستند یا هم اکنون نیز بخش زیادی از وظایف کاری خود را با آن‌ها انجام می‌دهند.

به گزارش دنیای اقتصاد، هوش مصنوعی برای کسب و کار‌ها نیز کاربرد‌های فراوانی دارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به عنوان مثال، به وسیله روبات‌های گفتگو با مشتریان، می‌توان به طور همزمان به نیاز‌های تعداد بسیار بیشتری از مشتریان رسیدگی کرد، هزینه پشتیبانی را کاهش داد و خدمات را همسان‌تر کرد. با این حال، در میان تمام این مزایا، تنگنایی اخلاقی نهفته است.

مشتریان شیفته تعاملات انسانی صادقانه هستند و زمانی که متوجه شوند به برخی پیام‌ها و تماس‌های آن‌ها روبات‌ها به جای انسان پاسخ می‌دهند، به سرعت دلسرد خواهند شد. ایجاد توازن بین میل به اصالت و وسوسه‌های فناوری و صرفه‌های اقتصادی آن، دشوار است و شاید برخی کسب و کار‌ها را به سمت فریب مشتریانشان سوق دهد.

شرایط از آنجا پیچیده‌تر شده است که اکنون بسیاری از ابزار‌های هوش مصنوعی شباهت بیشتری به انسان پیدا کرده اند. این شرایط، وسوسه استخدام روبات‌ها و هوش مصنوعی به جای انسان را ایجاد کرده است. البته به راحتی نمی‌توان چنین تصمیمی اتخاذ کرد. به هر حال، مشتریان تعاملات انسانی را ترجیح می‌دهند و اگر شرکتی بخواهد در حوزه‌هایی مانند خدمات پشتیبانی مشتریان از روبات‌های گفتگو استفاده کند، این کار را باید به شکلی انجام دهد که مشتریان متوجه آن نشوند.

مشکل استفاده از روبات‌های گفتگو بدون افشای آن برای مشتریان چیست؟ زمانی که مشتریان از این اقدام فریبنده مطلع شوند، چه اتفاقی برای اعتبار شرکت می‌افتد؟ مهم‌تر آنکه چه اتفاقی برای کارکنان آن شرکت می‌افتد؟ تاکنون چند شرکت بزرگ فناوری با پیامد‌های این گونه استفاده غیراخلاقی از فناوری‌های نوظهور مواجه شده اند.

برای درک بهتر، به مثال شرکت فناوری‌های پزشکی ترانوس (Theranos) توجه کنید. این شرکت رسوایی بزرگی بابت کلاهبرداری و سوءرفتار تجربه کرد. در حالی که شرکت و مدیرانش درگیر اتهامات و پرونده‌های قضایی مختلف شدند، کارکنان آن‌ها نیز آسیب دیدند.

بسیاری از کارکنان شرکت اعلام کردند که به سختی شرکت‌های دیگر حاضر به استخدام آن‌ها می‌شوند و کارفرمایان بالقوه به آن‌ها اعتماد نمی‌کنند. از آنجا که شرکت‌ها در مقابل کارکنان خود مسوولیت دارند، پیش از تصمیم‌گیری برای هرگونه استفاده غیرشفاف از فناوری ها، باید پیامد‌های احتمالی آن بر اعتبار و آینده کارکنانشان را هم در نظر بگیرند. ما برای درک پیامد‌های رفتار غیرشفاف شرکت‌ها بر آینده شغلی کارکنانشان، چند پژوهش و مطالعه میدانی داشته ایم.

اثر دومینویی بر آینده شغلی

نخستین یافته ما، جای تعجب ندارد. مشتریان، شرکت‌هایی را که بدون شفافیت و اطلاع آن‌ها از روبات و هوش مصنوعی استفاده می‌کنند، چندان شرکت‌های اخلاق مداری نمی‌دانند. واضح است که اگر به بی اخلاقی در استفاده از فناوری‌های جدید شهرت یابید، وجهه اجتماعی تان به شدت آسیب می‌بیند. مساله این است که تصور افکار عمومی از چنین شرکتی چه می‌شود؟ تجربه اوبر می‌تواند ما را برای پاسخ دادن به این پرسش راهنمایی کند. رسوایی این شرکت تاکسی اینترنتی آمریکایی در سرکوب اتهامات آزار جنسی، به شدت وجهه عمومی این شرکت را مخدوش کرد.

واکنش‌ها چنان نسبت به همه کارکنان اوبر منفی شد که حتی کارکنان بی گناه هم از نگاه سرد جامعه مصون نماندند. در نتیجه، بسیاری از آن‌ها تصمیم به استعفا گرفتند.

ما برای اطمینان یافتن از این فرضیه خود، پژوهش‌های بسیاری انجام دادیم. در پژوهش‌های خود، شبیه سازی‌هایی انجام دادیم و از کارکنان چند شرکت فرضی خواستیم تا به راه اندازی مخفیانه روبات‌های گفتگو کمک کنند.

هضم این درخواست برای کارکنان دشوار بود و مانند آن بود که اقدامی غیراخلاقی از آن‌ها خواسته شده است. در نتیجه این طرز فکر، بسیاری از آن‌ها خواهان استعفا از شغل خود شدند.

بنابراین، شرکت‌هایی که وانمود به انسان بودن روبات‌های گفت وگویشان می‌کنند، در چشم مشتریان و همچنین کارکنانشان، شرکت‌هایی غیراخلاقی به نظر می‌رسند. مشتریان هیچ وفاداری به آن‌ها نخواهند داشت و کارکنان نیز میل بیشتری به استعفا نشان خواهند داد. اما این کارکنان کجا خواهند رفت؟ آیا آن‌ها به خاطر حضور در بازار کار، آلوده شده اند؟ بله. به دلیل سرعت بالای انتشار اطلاعات در عصر جاری، هر رفتاری از شرکت‌ها به سرعت برملا می‌شود و به اعتبار کارکنانشان هم آسیب می‌زند.

ما در تلاش برای درک بهتر این پدیده، دو پژوهش دیگر هم انجام دادیم. هدف ما بررسی این موضوع بود که کارکنان استعفا داده از چنین شرکت‌هایی، در چشم کارفرمای بعدی چگونه به نظر می‌رسند.

نتایج پژوهش‌ها نشان داد که متقاضیان شغلی که سابقه کار در شرکت‌هایی با روبات گفت وگوی مخفیانه دارند، چندان قادر به جلب اعتماد تصمیم‌گیرندگان فرآیند‌های استخدامی نیستند.

در نتیجه به ندرت شغل جدیدی در شرکت‌های دیگر به آن‌ها پیشنهاد می‌شود و حتی در صورت پیشنهاد شغل، حقوق کمتری به آن‌ها تعلق می‌گیرد.

از این‌رو، استفاده فریبکارانه از روبات‌های گفتگو، پیامد‌های بسیار گسترده‌ای به جای می‌گذارد. چنین اقدامی نه تنها به شرکت آسیب می‌زند، بلکه بر سرنوشت تمام افراد شاغل در آن شرکت نیز اثر منفی می‌گذارد.

مسوولیت متخصصان فناوری

وضعیت روشن است. متخصصان فناوری باید طلایه داران استفاده اخلاقی از هوش مصنوعی باشند. ما نمی‌توانیم اثرات اجتماعی گسترده اختراعات خود را نادیده بگیریم. اگر با شفافیت کار کنید و به اصول اخلاقی پایبند باشید، نه‌تن‌ها به اعتبار و وجهه عمومی شرکت‌هایتان کمک خواهید کرد، بلکه جایگاه حرفه‌ای خود را هم تحکیم خواهید کرد. یافته‌های پژوهش‌های ما، دو درس کاربردی مهم در خود دارند:

۱- نقش رهبران سازمانی

رهبران سازمانی باید متوجه آسیب‌های ماندگار رفتار‌های فریبکارانه در قبال مشتریان باشند. استفاده اخلاقی از فناوری‌ها می‌تواند شهرت شرکت، روحیه کارکنان و اعتماد مشتریان را تقویت کند.

۲- نقش کارکنان

کارکنان نیز باید انفعال و بی تفاوتی را کنار بگذارند. شیوه فعالیت شرکت نه تنها مسوولیتی اخلاقی برای آن‌ها دارد، بلکه بر سرنوشت و آینده شغلی شان اثر می‌گذارد. به همین دلیل توصیه می‌شود که کارکنان، فعالانه از نگرانی‌های خود درباره استفاده غیراخلاقی فناوری‌ها سخن بگویند.

در صورتی هم که شرکت آن‌ها رفتارش را اصلاح نکرد، پیش از برملا شدن داستان، استعفا دهند. نگرانی‌ها را به شیوه‌های مختلفی می‌توان بیان کرد: در نامه‌های بی نام، در جلسات خصوصی با مدیر، به طور علنی در جلسات تیم یا گردهمایی‌های سازمانی. هرکدام از این روش‌ها مزیت‌های خاص خود را دارند و باید مدنظر قرار گیرند (هرچند شاید بهتر باشد ابتدا روش‌های ساده‌تر و سریع‌تر ابراز نگرانی در نظر گرفته شوند.)

در جمع بندی مباحث این مقاله، باید گفت که به موازات افزایش کاربرد هوش مصنوعی در کسب و کارها، استفاده اخلاقی از آن‌ها اهمیت بیشتری می‌یابد. بحث ما بر سر سودآوری شرکت نیست، بلکه پای آینده شغلی و اعتبار تمام افراد، به عنوان تشکیل دهندگان سازمان در میان است. اولویت دادن به اخلاقیات در استفاده از هوش مصنوعی، تنها یک توصیه کسب و کاری نیست، بلکه یک الزام شغلی است.

منبع: فرارو

کلیدواژه: قیمت طلا و ارز قیمت خودرو قیمت موبایل فناوری ها آینده شغلی هوش مصنوعی شرکت هایی کسب و کار پژوهش ها روبات ها شرکت ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۸۹۵۳۵۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چرایی ایجاد دفتر «فراجا» در بنیاد ملی نخبگان/۲ بال علم و فناوری «وعده صادق»

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور ایجاد دفتر فراجا در بنیاد ملی نخبگان را در راستای دسترسی به آمارهای مهاجرت نخبگان دانست و گفت: بخش زیادی از توفیقات کشورهایی چون هند و چین به لطف محققانی است که در سایر کشورها به تحقیق و پژوهش اشتغال دارند.

به گزارش ایسنا، دکتر روح الله دهقانی فیروز آبادی در نشست خبری امروز که در محل ساختمان معاونت علمی ریاست‌جمهوری برگزار شد، با بیان اینکه‌ «وعده صادق» دارای دو بال علم و فناوری بومی و شجاعت و تدبیر در استفاده صحیح از علم و فناوری است، گفت: هر انسان آزاده‌ای که این عملیات را مشاهده کرد، دریافت که ایران توان ساخت تجهیزات دفاعی، پدافندی و آفندی را دارد.

وی ادامه داد: امسال و سال قبل از سوی مقام معظم رهبری بر مردمی‌سازی اقتصاد تاکید شده است و شرکت‌های دانش‌بنیان مصداق مردمی‌سازی اقتصاد به شمار می‌روند.

ایجاد فراجا در بنیاد ملی نخبگان

دهقانی فیروزآبادی در خصوص سؤال ایسنا مبنی بر ایجاد دفتر فراجا در بنیاد ملی نخبگان برای رصد نخبگان با تاکید بر اینکه همه کشورهای دنیا ورود و خروج افراد به کشورشان را رصد می‌کنند، افزود: بازگشت محققان ایرانی در قالب عضو هیات علمی و غیره به کشور دو برابر شده است.

وی ادامه داد: محققان همه کشورهای دنیا یا از کشورشان خارج شده و یا محققانی به کشورشان وارد می‌شود و کشور چین بزرگترین مهاجر فرست دنیا به شمار می‌رود، ولی رویکرد این کشور آن است که هر محققی که از کشور خارج می‌شود، سفیران علم و فناوری آن کشور به شمار می‌رود.

معاون علمی رئیس‌جمهور، وطن‌پرستی را شاخص اصلی شهروندان هر کشوری ذکر کرد و گفت: بخش زیادی از توفیقات کشورهایی چون هند و چین به لطف محققانی است که در سایر کشورها به تحقیق و پژوهش اشتغال دارند.

وی  با تاکید بر اینکه مساله کشورها باید رصد شود، خاطر نشان کرد: هر فردی که از کشور خارج می‌شود، یک سرمایه است؛ ولی ما آمارهای دقیقی از مهاجرت در اختیار نداریم و قصد تصمیم‌گیری‌های کیفی داریم و ابن در حالی است که یکی از اساسی‌ترین پارامترهای تصمیم‌گیری در اختیار بودن عدد و ارقام درست لست.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، اضافه کرد: تمام کسانی که آمارهای مهاجرت‌ها را ارائه می‌دهند، مرجع و عدد و ارقامی در اختیار ندارند و بهترین مرجعی که می‌تواند در این زمینه آمارها را ارائه دهد، پلیس گذرنامه است.

وی با اشاره به اقدامات وزارت علوم در خصوص ترجمه مدارک، یادآور شد: فراجا اطلاعات لازم از مهاجرت را که جزء اطلاعات محرمانه است، در اختیار دارد و کمک می‌کند تا بنیاد ملی نخبگان به آمارهای مهاجرت نخبگان دسترسی داشته باشد.

وی با اشاره به فرموده پیامبر اسلام مبنی بر این‌که علم را بیاموزید ولو در چین، گفت: پیامبر اسلام نیز با مهاجرت نخبگان مخالف نبوده است و باید یاد بگیریم، آن کسی که از کشور خارج می‌شود، دشمنی با کشور ندارد.

تعطیلی کسب و کارها

دهقانی‌ فیروزآبادی درخصوص رویکرد معاونت علمی درباره تعطیلی پلتفرم‌ها و کسب و کارها، گفت: ما تاکید کرده‌ایم کسب و کارهایی که تعطیلی آنها منجر به آسیب رساندن به مردم می‌شود، اقدام درستی نیست.

وی افزود: ما بر این باوریم که اگر تشخیص داده می‌شود که مدیریت کسب و کارها و فرهنگ حاکم بر آنها مشکل دارند، جریان‌هایی چون بسیج دانشجویی و غیر را حمایت و تقویت کنید تا قضای رقابت ایجاد شود.

هواپیمای مسافربری ۷۲ نفره از نظر فنی اصلا زیرساخت ندارد

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، درباره آخرین وضعیت ساخت هواپیمای مسافربری ٧٢ نفره که به عنوان یک پروژه دانشگاهی در دانشگاه امیرکبیر پیگیری می‌شود، گفت: از این پروژه بازدید کردیم، پروژه خوبی است؛ اما از نظر فنی اصلا زیرساخت ندارد. این پروژه در ٧-٨ جلسه بررسی شد و مشخص شد که به دلایل متعدد، پروژه‌ای نیست که جوابگوی صنعت هواپیمایی باشد. 

وی ادامه داد: تصمیم بر این شد شرکت‌های دانش‌بنیان توانمند در این حوزه به سراغ ساخت و طراحی بخش‌های مختلفی از جمله سیم‌های کنترل، ناوبری هدایت، ابزارهای موتور بروند و همچنین با کشورهایی که روابط خوبی داریم، در صنعت هوایی کنسرسیوم تشکیل دهیم. در نهایت جمع‌بندی شد که به عنوان عضوی از یک کنسرسیوم در ساخت یک هواپیمای جدید روسیه مشارکت داشته باشیم.

هوش مصنوعی

دهقانی فیروزآبادی در خصوص رسیدن کشور به ۱۰ کشور برتر دنیا در حوزه هوش مصنوعی، گفت: سال گذشته گفت‌وگوهایی زیادی با رئیس‌جمهور و همینطور دستگاه‌های مختلف از جمله سازمان برنامه و بودجه برای الزام ایجاد یک مرکز ملی توسعه هوش مصنوعی و در کنارش یک شورای ملی راهبری انجام شد و در این راستا برنامه‌ها و مدل‌های کشورهای مختلف در حوزه هوش مصنوعی مورد مطالعه قرار گرفت.

معاون علمی رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه سال گذشته راه‌اندازی مرکز ملی هوش مصنوعی و شورای راهبری به تصویب رسید و اعضای شورا مشخص شدند، گفت: سال گذشته طی جلساتی که با سرمایه‌گذاران بخش دولتی و صندوق توسعه ملی و صندوق نوآوری داشتیم، راه‌اندازی صندوق پژوهش فناوری هوش مصنوعی با سرمایه ١٠ هزار میلیارد تومانی اسفندماه سال ١۴٠٢ برنامه‌ریزی شد.

وی ادامه داد: همچنین برنامه‌ریزی شده است مرکز ملی هوش مصنوعی، اپراتور هوش مصنوعی را ایجاد کند که این اپراتور ٣ خدمت اصلی مزرعه پردازشی بزرگ، مرکز داده بزرگ و کتابخانه‌های بزرگ زبانی و تصویری را ارائه می‌دهد. همانطور که اپراتورهای تلفن همراه خدمات اینترنتی را ارائه می‌دهند، اپراتور ملی هوش مصنوعی نیز خدمات پردازشی بزرگ و خدمات کتابخانه‌های محاسباتی را در اختیار دانشگاه‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و سازمان‌ها و نهادها قرار می‌دهد.

دهقانی فیروزآبادی با بیان اینکه ایران از نظر دانش فنی و نیروی انسانی وضعیت خوبی دارد، گفت: در حوزه مقالات و ارجاعات، ایران رتبه ١٧ یا ١٨ را دارد، اما در حوزه کاربرد رتبه ٧٠ تا ٨٠ را دارد که این جایگاه به دلیل نبودن زیرساخت‌ها در کشور است و پیش‌بینی می‌کنیم در سال١۴٠٣ تحول خوبی در حوزه هوش مصنوعی با ایجاد اپراتور ملی هوش مصنوعی و توسعه زبرسیستم ها داشته باشیم.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور با اشاره به اینکه مرکز ملی هوش مصنوعی جایگاهی فراتر از معاونت علمی است، گفت: از تمام دستگاه ها دعوت می کنیم که ای مرکز را تقویت کنند.

وی افزود : پیش بینی ما این است که در سال ١۴٠٣ به چند صد GPU دسترسی پیدا کنیم البته تحریم های شدیدی در این حوزه وجود دارد و حتی عربستان و امارات که برای خرید GPU اقدام کرده اند و حتی پول پرداخت کرده اند اما تحریم شده اند. امیدواریم دانشگاه ها GPU هایی را دارند برای استفاده تجمیعی در اختیار قرار دهند.


پیش بینی رشد ۱۰۰ درصدی حضور دانش بنیان ها در بازار سرمایه در سال ۱۴۰۳


وی در پاسخ به سوال دیگری درباره حضور شرکت‌های دانش بنیان در بورس گفت: تاکنون ۱۰۸ شرکت در بازار سرمایه حضور دارند که تا پایان سال رشد صد درصدی خواهند داشت.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس جمهور با اشاره به اینکه
یکی از مراحل بلوغ شرکت‌های دانش‌بنیان عرضه شدن آنها در بازار سرمایه و مشارکت آنها توسط سرمایه مردم است، افزود: رشد نهایی شرکت‌های دانش‌بنیان ورود به بورس است.

دهقانی ضمن بیان این مطلب که لزومی ندارد یک شرکت دانش بنیان برای ورود به بورس به معاونت علمی مراجعه کند، افزود: آنجایی که بحث کلان داده ها مطرح می شود یا بحث داده های مرتبط با مردم یا امنیت مردم مرتبط می شود، صلاحیت شرکت ها برای ورود به بورس در یک کارگروهی که در معاونت علمی تشکیل شده، مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرد.


ادامه دارد